Czym skorupka za młodu…, czyli jak kodowanie kształtuje charakter

Niewątpliwie żyjemy w czasach, gdy programowanie stało się modnym i dochodowym zawodem. Mimo to w popkulturze wciąż  utrwalony jest obraz programisty jako odludka otoczonego ekranami komputerów i pustymi kartonami po pizzy…  Jakie umiejętności powinniśmy więc kształtować u młodych programistów, by obalić ten stereotyp?

I jakie dodatkowe walory edukacyjne kryją się w nauce kodowania?

Gdy mały humanista programuje…

Nie da się ukryć, że nauczenie się kodowania łatwiej przychodzi wielbicielom nauk ścisłych – pewnie dlatego zdarza się słyszeć od rodziców (zwłaszcza dziewczynek!), że to „chyba nie jest zajęcie dla mojego dziecka”. Rzadko jednak mówi się o tym, że nauka programowania kształtuje w dziecku wiele pozytywnych cech i umiejętności, wybiegających znacznie poza pisanie kodu. Podobnie jak ucząc się gry na instrumencie młody muzyk staje się bardziej obowiązkowy i systematyczny, wrażliwy i empatyczny – tak i adept programowania odchodzi od komputera z wieloma nowymi umiejętnościami. Jakimi?
Kodowanie doskonale kształtuje umiejętność logicznego myślenia i precyzyjnego wyrażania się – tutaj każde słowo lub „bloczek” (jak w przypadku języka programowania Scratch ma znaczenie! Nieodłącznym elementem kodowania jest także… popełnianie błędów, a co za tym idzie, ich wyszukiwanie i naprawianie (tzw. debugging). Spytajcie jakiegokolwiek programisty – nic tak nie kształtuje cierpliwości i konsekwencji, jak wyszukiwanie błędów w kodzie! A skoro mowa o zadawaniu pytań, każdy początkujący programista prędzej czy później trafi na trudność nie do przeskoczenia i zacznie poszukiwać rozwiązań online, przy pomocy internetowej społeczności programistów. Jest to niezwykle ważny dla nas edukatorów moment, w którym uczeń zaczyna brać odpowiedzialność za własną edukację.
Nawet jeśli kodowanie pozostanie dla dziecka zwykłą zabawą lub dodatkowym hobby, zyska ono wiele świetnych umiejętności, które mogą zaprocentować w przyszłości w zupełnie nieoczekiwanych (i zgoła humanistycznych) okolicznościach.

Gdy mały programista pracuje w zespole…

Z drugiej zaś strony nie da się ukryć, że wraz z rosnącą popularnością kodowania zmieniają się oczekiwania wobec programistów. Nowoczesne programy i aplikacje powstają dzięki współpracy ogromnych i interdyscyplinarnych zespołów ludzi, często rozsianych po całym świecie. Niezwykle ważne jest, by ten trend był uwzględniany we wszystkich edukacyjnych przedsięwzięciach popularyzujących kodowanie wśród dzieci i młodzieży. I aby przed lekcją edukator zastanowił się: co dziecko powinno wynieść z zajęć oprócz umiejętności napisania kilku linijek kodu?
Lekcje informatyki i kodowania mogą wiele zyskać, jeśli wprowadzi się do nich elementy pracy projektowej i aktywności kształtujących umiejętność współpracy. Cenna jest także komunikatywność i umiejętność dzielenia się wiedzą – zawsze cieszy nas, gdy podczas zajęć uczniowie pokazują sobie nawzajem, jak rozwiązać jakiś problem (nie, to nie jest ściąganie!). Co więcej, jedyną pewną rzeczą w pracy nauczyciela programowania jest to, że dzieci zawsze znajdą zupełnie inne rozwiązanie zadania niż moglibyśmy się tego spodziewać. „Thinking out of the box” – ile razy my dorośli to słyszeliśmy! – jest w zasadzie definicją bycia dzieckiem i doskonale jest, gdy ucząc kodowania robimy użytek z dziecięcej kreatywności.

Kodowanie po lekcjach – jak wybrać zajęcia?

W nowym roku szkolnym rodzice stają przed wyborem zajęć dodatkowych, być może także z programowania i robotyki. Ofert i możliwości na rynku jest coraz więcej, warto jednak poświęcić chwilę na wybór odpowiedniej szkoły programowania. Nawet jeśli rodzic sam nie zna się na kodowaniu (przecież nie musi się znać na wszystkim!), warto nie bać się i poprosić o wytłumaczenie, jakiego języka programowania dziecko będzie się uczyć i według jakich metod. Doskonale jest, gdy nauczyciel programowania ma przygotowanie pedagogiczne i doświadczenie w prowadzeniu zajęć z dziećmi.

#SuperKoderzy, czyli w zespole siła!

Od roku szkolnego 2017/2018 elementy programowania pojawią się w szkołach na każdym z etapów edukacyjnych, na zajęciach komputerowych. To doskonała wiadomość dla rodziców – rewolucja programistyczna dociera także do polskich szkół! Rodzice mogą także zachęcać nauczycieli i dyrektorów szkół do udziału w bezpłatnym programie #SuperKoderzy, który charakteryzuje się tym, że wprowadza elementy kodowania do programu innych przedmiotów (m.in. historii, muzyki, przyrody). Szkoła zgłaszając się do programu zyskuje dostęp do scenariuszy lekcji, szkolenia dla nauczycieli oraz grant na zakup niezbędnego sprzętu. Scenariusze lekcji są tak napisane, by wraz z uczeniem kodowania kształtować umiejętności miękkie – promowana jest praca zespołowa, wzajemne uczenie się, kreatywność i samodzielność w wyszukiwaniu informacji. Warto dołączyć do tej programistycznej rewolucji!

Karolina Czerwińska, Akademia Młodego Hakera
22 sierpnia 2017