Integrujące przestrzenie komunikacji

Wkrótce minie rok, odkąd sytuacja za wschodnią granicą zmusiła nas do wprowadzenia systemu pracy, który umożliwił uczniom i uczennicom z Ukrainy naukę. A nie tylko o naukę przecież chodziło  – systemu sprzyjającego integracji z rówieśnikami z Polski, który pomagał uporać się z trudnymi doświadczeniami. 

W obliczu tego wyzwania szczególnie chętnie skierowałam uwagę na dwa przedmioty – muzykę i informatykę. Zwłaszcza połączone świetnie sprawdziły się w budowaniu relacji w zespołach uczniowskich

Taniec

Muzyka posługuje się międzynarodowym językiem dźwięku i ruchu. Podczas lekcji uczniowie i uczennice mogą uczyć się nie tylko poloneza! Wszystkie tańce, zwłaszcza organizowane w kręgu, integrują z kolegami i koleżankami z Polski. Dzieci z Ukrainy z kolei chętnie pokazują swoje tańce, sięgają po znany sobie folklor, dzięki czemu polskie dzieci poznają kulturę sąsiadów. Na lekcji można wykorzystać do celów komunikacji instrumenty perkusyjne, które świetnie nadają się do przekazywania emocji np. podczas tworzenia ilustracji muzycznych na podstawie przedstawionych scenek i piosenek. Takie zajęcia otwierają, a jednocześnie nie wymagają od osoby prowadzącej przekazywania skomplikowanych instrukcji – to dzieci przejmują dużą część lekcji, stając się przewodnikami po kulturze tak muzyki, jak i innych sposobów pozawerbalnej komunikacji. 

Wiedza

Dobrym przykładem współpracy i integracji są wspólnie rozwiązywane quizy/ćwiczenia muzyczne przygotowane w dostępnych aplikacjach i programach. Mogą dotyczyć np. wysłuchanych utworów, oglądanych zdjęć. Mogą zachęcać do rozpoznania barw dźwięku instrumentów, czy wartości nut i pauz. Znowu świat muzyki wychodzi naprzeciw dzieciom i nauczycielowi – nazwiska wielu kompozytorów i ich dzieła są znane w naszym kręgu kulturowym, instrumenty mają przecież takie same barwy i łatwo można je zaprezentować na zdjęciu, natomiast zapis nutowy bazuje na międzynarodowych symbolach. Zdarza się oczywiście, że uczniowie nie mają przy sobie telefonów do wykonywania takich e-zadań, wtedy sprawdza się praca w parach. Dzieci z Polski i Ukrainy pracujące razem w parach to dobry kierunek – wzmacniamy w ten sposób komunikację i zachęcamy dzieci do dogadania się, dzięki czemu razem osiągają sukces w wykonywanym zadaniu. 

Z kolei podczas nauki programowania blokowego na informatyce (np. w Scratchu czy aplikacji mBlock do programowania robotów mBot), uczniowie początkowo podpierają się tłumaczeniem bloczków na język ukraiński, a pracując w grupach z innymi dziećmi powoli zaczynają korzystać z języka polskiego, działają w projektach oraz biorą czynny udział w zajęciach. Pojawia się też szansa na sięgnięcie po trzeci język – pamiętajmy, że programowanie to konieczność korzystania z języka angielskiego, szczególnie gdy wychodzimy z wizualnego świata Scratcha, a ruszamy po Pythona czy wprowadzamy podstawy HTML-a. 

Interpretacje i improwizacje

Świetnie sprawdza się też interpretacja plastyczna dzieła muzycznego. Dzieci mogą rysować/malować czy wyklejać pracę indywidualnie, ale warto aby pracowału w grupach, tworząc wspólne dzieło. To dla nich sposób na budowanie relacji, udzielanie sobie wsparcia, rozwijanie wrażliwości i kreatywności. W zależności od rodzaju muzyki można zadbać o inną atmosferę zajęć – wyciszającą, dodającą energii, sprzyjającą rozmowie itd. 

Na informatyce uczniowie pracują również z programami do tworzenia muzyki. Nie ma tutaj absolutnie żadnej bariery językowej, a dzieci mogą poruszać w znanych dźwiękach. Ciekawe są również improwizacje posiłkujące się motywami muzycznymi znanymi w danym państwie. Polscy uczniowie tworzą temat z wykorzystaniem polskiej muzyki ludowej, a dzieci z Ukrainy improwizują i rozbudowują go, wplatając weń swoje utwory i odwrotnie.

Dodatkową wartością dla uczniów jest udział w ćwiczeniach relaksacyjnych z zakresu muzykoterapii, które z mojego doświadczenia przyjmują z dużym entuzjazmem.

Relacje przede wszystkim

Wprowadzanie zadań, które przy okazji sprzyjają współdziałaniu, umożliwia uczniom i uczennicom zdobywanie nowych kompetencji i poszerzanie tego, co już potrafią, a jednocześnie wspiera integrację z dziećmi w nowym miejscu i nowym kraju. Jednocześnie wszystkie te propozycje można śmiało wykorzystać także w innych grupach – przełożą się one pozytywnie na atmosferę, zdobywanie wiedzy i utrwalą relacje. 

Autorka: Agnieszka Miczulska, nauczycielka informatyki i muzyki w Szkole Podstawowej nr 24 we Wrocławiu, liderka programu #SuperKoderzy

21 grudnia 2022
Przeczytaj też:

Jak zmniejszać ryzyko cyberprzemocy wśród uczniów?

Czy w swojej pracy/działaniach spotykasz się z problemem cyberprzemocy wśród uczniów? A może obawiasz się, że takie problemy mogą się pojawić? Gorąco zachęcamy Was do skorzystania z broszuryJak zmniejszać ryzyko cyberprzemocy wśród uczniów? – wskazówki dla osób pracujących z dziećmi i młodzieżą. 

Rodzina „Pogromców języków” się rozrasta!

Ścieżki angielska i niemiecka programu „Pogromcy języków” doczekały się siostry: ścieżki francuskiej, do której będzie można zgłosić się w nowej edycji #SuperKoderów!

Cyfrowy detox jest dobry dla nas i dla planety

Nowa NIEMAPA Halo? Eko! to darmowy przewodnik wydany przez kolektyw Mamy Projekt i zilustrowany przez Tomka Kaczkowskiego, który podpowiada, jak zmienić nawyki i dbać o telefon, aby dłużej nam służył oraz że cyfrowy detox jest dobry dla nas i dla planety.

Sztuczna inteligencja wyskakuje z lodówki

Wszędzie jej pełno. Wystarczy otworzyć przeglądarkę lub jedną ze społecznościówek, by się o tym przekonać. Zasypują nas relacje z tego, jakie ktoś pytanie zadał na czacie oraz jak kuriozalną odpowiedź otrzymał. Lub przeciwnie – jak bardzo merytoryczna i jakościowa się okazała. Media szaleją – od hurraoptymistycznej wizji przyszłości, po pełne niepokoju zwiastowanie końca edukacji… No no, przyznać trzeba, że zrobiło się niezłe zamieszanie.

Kot Scratch na Twoich lekcjach

Ten pomarańczowy kot mieszka już niemal w każdej polskiej szkole, a zdarza się, że dzieci poznają go już w przedszkolu! Co decyduje o jego popularności? Wszystko dzięki temu, że wizualny język programowania nie jest jedynie narzędziem przydatnym na zajęciach komputerowych. Przeciwnie! Kot Scratch świetnie sprawdza się także na innych lekcjach. A żeby praca z nim była jeszcze przyjemniejsza, mamy dla Was kilka przydatnych podpowiedzi!

Podróżnicy w czasie, czyli informatyka i historia w jednym

W tym roku szkolnym kolejny raz wzięłam udział w programie Fundacji Orange #SuperKoderzy. Poprzednio wraz z uczniami i uczennicami realizowałam ścieżkę „Dziennikarze Przyszłości”. Nagrywanie wywiadów, modyfikowanie dźwięku, tworzenie animacji oraz reportaży w programie Scratch było czymś zupełnie nowym w naszej szkole i przyniosło interesujące rezultaty (zobacz podsumowanie TUTAJ). Dlatego postanowiliśmy sięgnąć po więcej!

Wszędzie sztuczna inteligencja. Już strach otworzyć lodówkę

Serdecznie zapraszamy na webinar Macieja Wojnickiego na temat sztucznej inteligencji!

Projekt BBC micro:bit

Zapowiedziana w 2015 , a na rynek wprowadzona w 2016 roku – mowa o płytce mikrokontrolera dla szkół BBC micro:bit. To BBC w ramach kampanii „Make It Digital” obiecało dostarczenie do brytyjskich szkół miliona takich mikrokontrolerów. Co było dalej?

STEAM pod lupą

#SuperKoderski cykl 5 warsztatów online. Witamy w świecie mikroelektroniki, mikrokontrolerów i Minecrafta

Kto ma kod do języków? Czyli nauka języków z kotem Scratchem

Serdecznie zapraszamy na webinar Joanny Płatkowskiej na temat wykorzystania programowania w Scratchu na lekcjach języka obcego (i nie tylko)!

Majsterkowanie JEST też dla dziewczyn!

Programowanie, okulary VR, modelowanie 3D, robotyka – to jest to co kocham i wykorzystuję w swojej pracy. W ten sposób staram się motywować uczennice i uczniów do rozwijania pasji, kreatywności, do dążenia do celu. Większość z nich jest zafascynowana nową technologią i swobodnie porusza się po cyfrowym świecie. Oczywiście, zdarzają się jednostki, które mają pewne obawy. Zwyczajnie boją się, że sobie nie poradzą, coś zepsują. Na szczęście tak bywa tylko na początku…

Ukryte zdolności pomarańczowego kota – czyli kilka rzeczy, które warto znać w Scratchu

Serdecznie zapraszamy na webinar Joanny Apanasewicz na temat różnych możliwości programu Scratch, o których często zapominamy lub po prostu jeszcze ich nie odkryliśmy!

Roboty, drukarki i płytki… na każdą okazję

Kiedy w 2012 roku rozpoczęłam swoją pierwszą pracę w szkole, troszkę inaczej postrzegałam edukację, inaczej pracowałam, stosowałam inne metody. Ale czułam się nieswojo – w szkole nadal pracowano tak samo jak z czasów mojej własnej edukacji. Tak jakby młodzież była ciągle taka sama, tak jakby technologia nie istniała, tak jakby w pracy nadal wykorzystywało się tylko kartkę i kalkulator.

Jak to się łączy – od biologii do robotyki i dziennikarstwa

Zacznijmy od początku… Od zawsze marzyłem o pracy w szkole. Skończyłem studia na kierunku biologia z przygotowaniem pedagogicznym i od razu podjąłem pracę w  szkole podstawowej jako nauczyciel przyrody. Bardzo szybko zorientowałem się, że „szkolne ramy” są dla mnie zbyt ciasne.

Roboty w edukacji SPEcjalnej

Dlaczego warto sięgać po roboty w edukacji dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi? Temat przybliżyły niekwestionowane specjalistki – Zyta Czechowska i Jolanta Majkowska podczas webinaru “Roboty do zadań SPEcjalnych”, realizowanego w ramach programu #SuperKoderzy. Zapraszamy!

Muzyka i informatyka – całkiem zgrana para

Muzyka i informatyka. Dwa zupełnie różne przedmioty, które w praktyce rzadko mają ze sobą coś wspólnego. Co jednak w sytuacji, gdy nauczanie obu daje widoczną radość uczennicom i uczniom, przekłada się na ich sukcesy, a przy okazji przynosi satysfakcję z wykonywanej przez nas pracy?

Roboty do zadań SPEcjalnych


Wykorzystanie robotów w edukacji i terapii uczniów ze SPE – w tym dzieci w spektrum autyzmu

Serdecznie zapraszamy na webinar, podczas którego Zyta Czechowska i Jolanta Majkowska opowiedzą o wykorzystaniu robotów w edukacji i terapii uczennic oraz uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.

Kreatywne programowanie z odrobiną prądu

Zapraszamy Was na cykl 5 warsztatów online pod hasłem “Kreatywne programowanie z odrobiną prądu”. Przez pięć wtorkowych popołudni będziecie mieli okazję zapoznać się z ideą twórczego programowania, które wspiera rozwój osobisty uczennic i uczniów poprzez łączenie programowania z twórczością, wyobraźnią i zainteresowaniami. Odkryjcie nowe rozszerzone możliwości programowania w Scratchu z wykorzystaniem płytek programowalnych Makey Makey. Zamienicie się w majsterkowiczów, którzy za pomocą prostych materiałów wyczarują m.in. instrumenty muzyczne czy kontrolery do gier.

Zgłoś się po darmowe materiały dla Twojej szkoły na temat telefonu zaufania 116 111 dla dzieci z Ukrainy oraz Polski

Ruszyła możliwość zgłaszania się po bezpłatne materiały dla szkół dotyczące Telefonu Zaufania 116 111 dla dzieci z Ukrainy oraz Polski. Razem z Fundacją Dajemy Dzieciom Siłę zachęcamy Was do wypełnienia specjalnego formularza zgłoszeniowego na stronie projektu. Co znajduje się w pakiecie i jak można z niego skorzystać?? Plakaty oraz specjalne wizytówki pozwolą Wam w bezpieczny […]

Scenariusze “Podstawy Scratcha” w języku ukraińskim

Regularnie docierają do nas głosy o potrzebie na nowe materiały edukacyjne w języku ukraińskim. Dlatego pomyśleliśmy o Scratchu – narzędziu, które wychodzi naprzeciw zarówno dzieciom i młodzieży z Ukrainy, ale też osobom dorosłym, które planują z nimi zajęcia. Przedstawiamy materiał, z którego możesz skorzystać już podczas wakacji lub w kolejnym roku szkolnym. O czym mowa? O tłumaczeniu scenariuszy zajęć wprowadzających podstawy języka wizualnego Scratch.